Çfarë janë të afërmit e egër të bimëve

Të afërmit e egër të kulturave janë “kushërinjtë” e egër të bimëve tona të kultivuara. Ato shpesh emërtohen me germat CWR (Crop Wild Relatives).
Të afërmit e egër të bimëve të kultivuara janë të lidhur me ushqimet që hamë dhe mund të përmbajnë tipare të dobishëm që mund të ndihmojnë mbarështuesit e bimëve të zhvillojnë varietete që janë më elastikë ndaj ndryshimeve klimatike.

Pse janë të rëndësishëm
Të afërmit e egër të bimëve të kultivuara (CWR) janë të rëndësishëm sepse ato përmbajnë diversitet gjenetik të dobishëm, prej të cilave (diversitet ose pjesë të tij) nuk janë të pranishëm në bimët e kultivuara.

Kërcënimet për CWR
Të afërmit e egër të kulturave sot përballen me një sërë kërcënimesh, duke përfshirë ndryshimet në përdorimin e tokës, intensifikimin e bujqësisë, ndryshimet klimatike, kullotjen e tepërt dhe barërat e këqija.

Të afërmit e egër të kulturave (CWR) në Shqipëri
Të lashtat e kultivuara prodhojnë pjesën kryesore të ushqimit tonë të përditshëm. Ndryshimet në kushtet e mjedisit, për shembull si rezultat i ndryshimit të klimës ose shfaqjes së sëmundjeve të reja, mund të rrezikojnë prodhimin e ushqimit dhe në këtë mënyrë kërkojnë varietete kulturash të përshtatura më mirë. Prandaj, siguria jonë ushqimore mbështetet në disponueshmërinë e tipareve të nevojshme për përmirësimin e të korrave, të cilat shpesh nuk mund të gjenden më në pishinën e gjeneve të kultivuara. Për fat të mirë, speciet e egra të bimëve të lidhura me kulturat e kultivuara (CWR) përbëjnë një burim të pasur të tipareve potencialisht të dobishme, të cilat mund të futen në kulturat e kultivuara përmes mbarështimit të bimëve. Për shkak se ekzistenca e vazhdueshme e shumë llojeve të bimëve të egra është e pasigurt për shkak të ndikimeve të tilla si ndotja, urbanizimi dhe ndryshimet klimatike, është me rëndësi të madhe që CWR të mos humbasë dhe të mbetet në dispozicion për përmirësimin e të korrave. Para zhvillimit të masave mbrojtëse, së pari duhet të dihet se cilat CWR ndodhin në të vërtetë brenda kufijve kombëtarë. Për kulturat bujqësore dhe hortikulturore më të rëndësishme ekonomikisht, Inventari kombëtar për CWR_al paraqet listat dhe rezultatet e një inventarizimi të CWR sipas kulturave/bimëve në Shqipëri.